Ôtô nhập khẩu bước vào “cửa tử“

Viễn cảnh tất cả các showroom ôtô nhập khẩu của các doanh nghiệp không thuộc diện phân phối chính hãng bỗng dưng biến mất sẽ không còn xa. Theo quy định mới của Bộ Công Thương thì kể từ cuối tháng 6 tới, doanh nghiệp nhập khẩu ôtô từ 9 chỗ ngồi trở xuống khi làm thủ tục nhập khẩu còn phải nộp bổ sung giấy nhập khẩu, phân phối chính hãng hoặc hợp đồng đại lý của chính hãng sản xuất...

Giấy phép con chẳng khác gì lệnh cấm

Cuối tuần qua, Bộ Công Thương bất ngờ ban hành Thông tư số 20/2011/TT-BCT bổ sung quy định thủ tục nhập khẩu ôtô chở người từ 9 chỗ ngồi trở xuống "nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và an toàn giao thông đường bộ". Theo đó, thương nhân nhập khẩu ôtô từ 9 chỗ ngồi trở xuống khi làm thủ tục nhập khẩu, ngoài việc thực hiện các quy định hiện hành, phải nộp bổ sung Giấy chỉ định hoặc Giấy uỷ quyền là nhà nhập khẩu, nhà phân phối của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ôtô đó hoặc hợp đồng đại lý của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ôtô đó đã được cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài hợp pháp hoá lãnh sự theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, đơn vị nhập khẩu ôtô còn phải bổ sung Giấy chứng nhận cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ôtô đủ điều kiện do Bộ Giao thông vận tải cấp. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 26/6/2011.

Ngay khi thông tin được công bố, tất cả các doanh nghiệp nhập khẩu ôtô không có giấy phép chính hãng đều đứng ngồi không yên bởi họ biết chắc chắn rằng họ sẽ chẳng lấy đâu ra giấy phép mà Bộ Công Thương yêu cầu. Vì thế, giấy phép đó chẳng khác nào lệnh cấm nhập khẩu với họ.

Ôtô nhập khẩu sẽ bị hạn chế rất nhiều kể từ cuối tháng 6 tới

Ông Vũ Nam Chung, Giám đốc Công ty cổ phần ôtô Tín Phát (ôtô Nam Chung)- đơn vị chuyên nhập khẩu và phân phối ôtô, cho rằng quy định mới như một lệnh cấm với tất cả các salon ôtô bởi các salon "đào" đâu ra cái giấy nhập khẩu, đại lý chính hãng để nhập khẩu tự do như hiện nay.

Lãnh đạo một công ty chuyên nhập các dòng xe cao cấp của Toyota tại Hà Nội than thở: "Tất cả đều "đi" hết. Nếu muốn tồn tại, các salon phải trở thành đại lý của các nhà sản xuất trong nước thuộc VAMA nhưng điều này sẽ vô cùng khó khăn và ngay cả khi có được, việc nhập khẩu sẽ bị ràng buộc đủ thứ: về giá cả, chủng loại, số lượng...Đơn cử vấn đề muốn nhập khẩu Toyota từ Mỹ phải được Toyota VN ký làm đại lý và uỷ quyền nhập khẩu về chẳng khác gì trò hề !". 

Theo một cán bộ ngành hải quan, quy định của Bộ Công Thương là một hàng rào kỹ thuật nhằm hạn chế nhập siêu theo chỉ đạo của Chính phủ. Dù không vi phạm cam kết WTO nhưng quy định này sẽ khiến hàng loạt salon ôtô đóng cửa.

Nỗi lo thị trường méo mó, người tiêu dùng thiệt thòi

Cùng với nỗi lo bị đóng cửa, các doanh nghiệp nhập khẩu ôtô tự do hiện nay còn lo thị trường bị méo mó khi chỉ có các đại lý thuộc VAMA và một số nhà nhập khẩu chính hãng mới có quyền nhập khẩu ôtô, người tiêu dùng sẽ hết quyền lựa chọn về chủng loại, giá cả, dịch vụ...

Ông Vũ Nam Chung lo ngại: "Tôi thấy mục tiêu của Thông tư là bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng nhưng thực tế, quy định này sẽ làm hại người tiêu dùng bởi họ không có quyền lựa chọn nhà nhập khẩu thứ hai với cùng một mẫu xe, từ đó sẽ nảy sinh tình trạng độc quyền phân phối, độc quyền giá. Người tiêu dùng không có cơ hội mua xe giá cạnh tranh của các salon như hiện nay mà phải mua theo giá độc quyền của một hệ thống phân phối duy nhất...".

Tuy nhiên, lãnh đạo một doanh nghiệp phân phối chính hãng tại Việt Nam lại cho rằng, quy định mới của Bộ Công Thương sẽ ngăn chặn tình trạng gian lận trong khai báo giá của các salon hiện nay. Khi đó, quy mô doanh số của các nhà nhập khẩu chính hãng sẽ tăng và cơ hội đa dạng hoá chủng loại mẫu mã lựa chọn cho người tiêu dùng.

Trước băn khoăn của chúng tôi về việc liệu có một làn sóng nhập khẩu ồ ạt trước 26/6 hay không, lãnh đạo một đơn vị nhập khẩu xe Toyota cho hay khả năng này sẽ khó xảy ra bởi tác động của sóng thần tại Nhật Bản giờ mới tác động lên các thị trường như Mỹ. Từ hai tuần trở lại đây, việc nhập xe Toyota từ Mỹ gặp rất nhiều khó khăn vì các đại lý ở đây đồng loạt không bán cho các đơn vị nhập khẩu tự do...