“5 năm nữa, ô tô sẽ chỉ để đắp chiếu“

"5 năm nữa, dù bạn có đủ tiền mua ô tô thì cũng chỉ biết để đấy đắp chiếu". Ảnh minh họa: IE

Vậy còn với những người có nhu cầu mua ô tô thật sự, có vẻ các ông đang làm cho ước muốn chính đáng của họ càng trở nên xa vời?

Việc người dân có xe máy thì lại muốn đi xe xịn, có xe xịn rồi lại muốn có ô tô là điều hoàn toàn bình thường. Chúng tôi tôn trọng điều đó. Và thực tế thì chúng tôi có cấm đâu? Họ vẫn có quyền theo Luật Dân sự và Luật Thương mại mà. Thế nhưng, nếu không làm biện pháp này thì 5 năm nữa, dù bạn có đủ tiền mua ô tô thì cũng chỉ biết để đấy đắp chiếu.

Mới chỉ là đề xuất thôi!

Có phải ông đang quá bi quan?

Nếu cứ buông lỏng như hiện nay thì điều đó là chắc chắn. Cứ nhìn vào thực tế ở Hà Nội, TP.HCM sẽ biết, tắc đường triền miên, có những tuyến "tắc kinh niên". Do đó, cần phải có những biện pháp thông minh.

Nghĩa là, đề xuất này là một giải pháp thông minh?

Không nên coi đây là một "chìa khóa vàng", mà nó cần phải kết hợp với những giải pháp đồng bộ khác nữa. Cũng cần phải có thời gian để trả lời câu hỏi này.

Ông Nguyễn Hoàng Hải, Tổng thư ký VAFI

Tôi cũng đồng ý rằng nó có thông minh hay không thì phải đợi thời gian kiểm chứng. Thế nhưng, các ông có lường trước được rằng, rất có thể đề xuất này sẽ tạo ra làn sóng người dân đổ xô đi mua xe trước khi tăng phí?

Khả năng này chưa thể xảy ra, vì chúng tôi mới chỉ đưa ra đề xuất. Mà đề xuất thì có thể được phê chuẩn hoặc không, cái đó lại còn phải đợi.

Hãy cứ chấp nhận những giải pháp chắp vá

Giao thông của ta đã tồi tệ lắm rồi. Bộ Tài chính, Bộ Giao thông Vận tải đã đưa ra nhiều biện pháp nhưng thử hỏi bao nhiêu phần trăm trong số ấy là khả thi? Nếu chúng tôi không đưa ra đề xuất này thì sẽ chẳng ai nói. Tất nhiên, đề xuất sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người kinh doanh xe máy, ô tô nhưng nếu không làm thế thì đến bao giờ chúng ta mới giải quyết được vấn nạn ùn tắc giao thông đang ngày càng tăng? Chúng tôi đề xuất đưa ra phí này cũng là học hỏi kinh nghiệm của nhiều nước. Đây là một công cụ hữu hiệu để chúng ta có thể khống chế số lượng ô tô, xe máy cũng như hạn chế nhập khẩu các dòng xe xa xỉ. Bởi thực tế, việc nhập khẩu ô tô, xe máy hàng tỷ đô la mỗi năm, mà năm sau thường cao hơn năm trước. Chính phủ chủ trương tiết kiệm ngoại tệ, nhưng nếu kêu gọi người dân thực hiện thì sẽ khó, do vậy cần đưa ra biện pháp hành chính này để người dân có ý thức tiết kiệm ngoại tệ hơn. Ông Nguyễn Hoàng Hải

Ông vừa bảo, giải pháp này sẽ thông minh nếu kết hợp với những giải pháp đồng bộ. Đó là những giải pháp gì vậy, thưa ông?

Đó là khuyến khích phát triển giao thông công cộng (GTCC). Nhà nước có thể tạo điều kiện để xóa bỏ hết các loại thuế nhằm thu hút tư nhân đầu tư vào GTCC. Khi đó, chắc chắn chất lượng GTCC sẽ tăng lên, giá cước xe bus, taxi rẻ, chất lượng dịch vụ được cải thiện, người ta có thể đi vào bất cứ lúc nào thì sẽ chẳng có lý do gì để họ không lựa chọn loại hình giao thông này. Nhờ vậy mà phương tiện cá nhân sẽ giảm là điều chắc chắn. Nhưng bên cạnh đó, TPHCM và Hà Nội cần đẩy nhanh tốc độ xây dựng hệ thống đường tàu điện để đến năm 2020 hoàn thành hệ thống một cách cơ bản.

Giả dụ, chúng ta có chính sách ưu đãi như ông nói thì liệu điều đó đã đủ để có thể phát triển GTCC?

Thực ra, chúng ta đã quá chậm để phát triển GTCC. Đáng lẽ từ mấy chục năm trước, Nhà nước phải quan tâm phát triển loại hình vận tải này, đồng thời hướng tới việc hạn chế số xe máy, ô tô lưu thông rồi. Mình không làm từ đầu nên bây giờ nó mới bung ra, muốn làm thì đụng vào đâu cũng thấy thiếu, vì lấy tiền đâu ra?

Chưa kể chúng ta còn thiếu những nhà hoạch định giỏi, bởi nếu họ có năng lực thì tôi nghĩ hệ thống xe buýt của ta giờ đã khác rồi. Đã đến lúc chúng ta phải chú trọng phát triển GTCC dù quá muộn. Trước mắt, hãy cứ chấp nhận những giải pháp chắp vá như thế này, tất nhiên là phải tính đến sự đồng bộ với cả dài hạn, đồng thời phải đẩy nhanh tốc độ lên.

Nếu giải pháp có, quyết tâm có, theo ông thì bao lâu nữa giao thông của chúng ta sẽ được cải thiện?
Nếu làm một cách thông minh, từ hoạch định chính sách đến việc thực thi thì tôi tin khoảng 10 năm nữa giao thông sẽ đỡ ùn tắc. Tất nhiên, đề xuất của chúng tôi cũng sẽ góp một phần nhỏ trong đó.

Hoàn toàn khả thi

Có vẻ ông đang rất tự tin?

Tôi tin chứ. Đề xuất đó hoàn toàn khả thi, bởi đây là công cụ để hạn chế bớt số lượng ô tô nhập khẩu, thứ hai là thông qua đó chúng ta có thể kiểm soát được dòng xe xa xỉ. Đề xuất cũng phù hợp với chủ trương của Chính phủ trong việc giảm nhập khẩu hàng xa xỉ. Còn mức phí cụ thể như thế nào thì các cơ quan chức năng cần phải tính toán cụ thể.

Giả dụ điều ông tin là sự thật thì liệu có dẫn đến xu hướng người ta không đủ tiền mua hàng xa xỉ sẽ quay sang mua hàng với mức giá chấp nhận được, khi đó số lượng phương tiện cá nhân vẫn tăng thì có phải là quá tội không?

Tôi cho rằng cái này cũng không đáng ngại. Vì tạm thời, theo đề xuất sẽ không thu phí với xe máy, chỉ khi nào GTCC phát triển mới thu. Riêng ô tô thì sẽ phải chịu phí hoàn toàn, vì có tính phí nên chắc chắn là số xe mới sẽ không thể tăng lên được, thậm chí là giảm đi. Điều đó cũng đồng nghĩa, áp lực giao thông sẽ giảm.

Vâng, tôi cũng muốn tin là như thế. Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện.