Fiat thành công với thoả hiệp cùng công nhân Ý

Trong cuộc bỏ phiếu trưng cầu ý kiến công nhân diễn ra vào ngày 13 và 14 tại nhà máy Mirafiori của Fiat ở Turin nước Ý với 94% trong tổng số 5.500 công nhân tham gia, 54% trên 46% công nhân chấp thuận điều kiện lao động mới thay cho các quy định cũ hiện không còn phù hợp với thời đại toàn cầu hóa.

Để thúc đẩy nền công nghiệp Ý, ông Marchionne, CEO của Chrysler và Fiat muốn đầu tư 28 tỷ USD để nâng cấp các nhà máy sản xuất ô tô ở Ý, và tăng sản lượng lên gấp đôi vào năm 2014. Đây là khoản đầu tư lớn nhất ở Ý thời gian gần đây, nơi mà từ khi cuộc suy thoái nổ ra đến nay, các công ty vẫn chưa làm ăn có lãi. Đổi lại, Công đoàn chấp thuận thay đổi thỏa ước lao động để công ty có thể hạ giá thành sản phẩm. Trong các thay đổi có việc chấp nhận tăng ca, giảm bớt thời gian nghỉ hưởng lương, hạn chế đình công, công ty được quyền tuyển công nhân mùa vụ.
 
 
Sau cuộc trưng cầu ở nhà máy Mirafiori, Bộ trưởng công nghiệp Ý, ông Maurizio Sacconi vui mừng tiên đoán kết quả cuộc trưng cầu dân ý sẽ khuyến khích các nhà đầu tư vào công nghiệp Ý. Ông nói trên đài phát thanh “Kết quả này, sẽ mở đường cho các ngành công nghiệp liên quan, đặc biệt là tại những nhà máy lớn, máy móc sẽ được tận dụng hết công suất và thu nhập của người lao động được tăng,”

Trước đó, một cuộc chiến giữa những người bảo vệ quyền của người lao động cổ hủ và những người chấp nhận sự đổi mới mang tính đột phá cho tương lai nền công nghiệp ô tô Ý đã nổ ra tại nhà máy lớn nhất của Fiat ở Turin.

Truyền thống và đương đại

Hơn 70 năm qua, nhà máy Mirafiori của Fiat ở Turin đã tự hào với vương miện sáng giá của công nghiệp Ý và được coi là thành trì bảo vệ quyền lợi người lao động.
Công nhân Ý có tiền lệ không chấp nhận làm tăng ca khi vào mùa vụ cần tăng sản lượng sản phẩm, cho dù có trả lương gấp đôi, gấp ba. Kết quả là nhà máy thiếu lao động, không được tuyển công nhân tạm thời, các công nhân mới đều được ký hợp đồng vĩnh viễn và nhiều điều kiện ưu đãi khác không hề có ở Mỹ và các quốc gia châu Âu khác. Những điều kiện lao động cao khiến sản phẩm của Ý bị đội giá thành, ngày càng mất đi tính cạnh tranh trên thị trường thế giới.

 
Trong khi đó, Fiat hiện đang sở hữu nhà máy ở Brazil, Ba lan và Serbia. “Thực tế là nhà máy của Fiat ở Ba Lan đã sản xuất những chiếc xe tốt hơn và nhanh hơn trong cuộc tranh đua,” Mario Cianflone lãnh đạo một tạp chí tài chánh ở Ý cho biết. Cianflone nói thêm, sản xuất ở 5 nhà máy của Fiat ở Ý thường xuyên bị rối loạn bởi những vụ kiện cáo, vắng mặt vô nguyên tắc và sản xuất những sản phẩm kém chất lượng. Tình trạng đó khiến giá cổ phiếu của Fiat ở châu Âu năm ngoái giảm từ 8,7% đến 6,7%. Fiat phải tìm lối thoát cho hoạt động kinh doanh của công ty trong tình hình canh tranh gay gắt diễn ra trên toàn thế giới.

Phát biểu vào tháng 10 năm ngoái, Giám đốc điều hành Fiat Sergio Marchionne, người có công làm sống lại công ty đang hấp hối, đã phát biểu trên truyền hình Ý rằng công ty sẽ hoạt động tốt hơn mà không cần đến các nhà máy Ý. “Trong 9 tháng đầu năm 2010, Fiat có được 2,8 tỷ USD tiền lãi nhưng không có sự đóng góp từ các nhà máy Ý.”

Sau khi thỏa ước lao động mới được ký kết, nhà máy Mirafiori được Fiat và Chrysler đầu tư 1,33 tỷ USD để nâng công suất, sản xuất mẫu xe mới mang nhãn hiệu Alfa Romeo và Jeep.

Trái với công đoàn Ý, Công đoàn Mỹ đã vào cuộc cùng chính phủ để cứu các nhà máy thoát khỏi phá sản nhằm duy trì và tạo việc làm mới cho công nhân.
 
Hiện công đoàn Mỹ (UAW) nắm giữ 63,5% cổ phần của Chrysler, Fiat nắm 25% trong khi gói cứu trợ của chính phủ Mỹ chỉ chiếm 9,2% và chính phủ Canada chiếm 2,3%. Năm ngoái, UAW cũng ủng hộ GM, Ford ban hành chính sách lương mới thấp hơn cho công nhân mới tuyển để có thể có được những sản phẩm có giá cả cạnh tranh với những quốc gia mới phát triển dựa vào ưu thế nguồn công nhân giá rẻ.

Theo Paul Ginsborg, giáo sư lịch sử đương đại Ý ở đại học Florent, sự chuyển biến ở nhà máy Mirafiori mang “ý nghĩa lịch sử to lớn bởi vì tác dụng của nó vượt khỏi ranh giới nhà máy, thậm chí vượt khỏi ranh giới nền công nghiệp ô tô.”